Cách dùng trợ từ ngữ khí 了
语气助词“了”的用法
*语气助词“了”用在句尾，表示一种肯定的语气，有成句作用。说明一定时间内某一动作已发生或某情况已出现。
Trợ từ ngữ khí “le” đặt cuối câu tiếng Trung , biểu thị ngữ khí khẳng định, có vai trò hoàn chỉnh câu. Nói rõ mọt hành động đã xảy ra hoặc 1 sự việc nào đó đã xuất hiện trong một thời gian nhất định.
VD :
-你去哪儿了？Anh vừa đi đâu đấy? Nǐ qù nǎ'erle
-我去商店了 Tôi đi tới cửa hàng. Wǒ qù shāngdiànle
-你买什么了？Anh đã mua những gì? Nǐ mǎi shénmele
-我买衣服了Tôi mua quần áo. Wǒ mǎi yīfúle
* 正反疑问句形式是：“。。。。了+没有？例如：
Hình thức câu nghi vấn chính phản là了+没有ví dụ:
-你去医院了没有? Anh đã tới bệnh viện chưa? Nǐ qù yīyuànle méiyǒu
-我去了。 [我去医院了] Tôi tới rồi (tới bệnh viện rồi) Wǒ qùle. [Wǒ qù yīyuànle]
-你买今天的晚报了没有？Anh đã mua tờ báo chiều nay chưa? Nǐ mǎi jīntiān de wǎnbàole méiyǒu?
-我没买。 [我没买今天的晚报] Tôi chưa mua (tờ báo chiều nay) Wǒ méi mǎi. [Wǒ méi mǎi jīntiān de wǎnbào]
* 表示动作的完成：（V）+ 了
Biểu thị sự hoàn thành của động tác: Động từ (V) + 了
动词后边加上动态助词“了” 表示动作完成。例如：
Khi thêm trợ từ động thái “l了” vào sau động từ là để biểu thị sự hoàn thành của động tác. Ví dụ:
-你喝吗？Anh uống không? Nǐ hē ma?
-喝。Có. hē
-你喝了吗？Anh uống chưa? Nǐ hē le ma
-喝了。Uống rồi. hē le
-你喝吗？Anh uống không? Nǐ hē ma?
-不喝. Không. Bù hē
-你喝了吗？Anh uống chưa? Nǐ hēle ma
-还没喝。Vẫn chưa. Hái méi hē
“V + 了”要带宾语时，宾语前要有数量词或其他词语作定语。
Khi“V + 了”mang tân ngữ thì trước tân ngữ trong tiếng Trung phải có số lượng từ hoặc từ loại khác làm định ngữ. Ví dụ:
-我买了一本书: tôi đã mua một quyển sách. Wǒ mǎile yī běn shū
-我喝了一瓶啤酒: tôi uống một chai bia rồi. Wǒ hēle yī píng píjiǔ
-我吃了一些牛肉和喝了一杯咖啡: tôi đã ăn một chút thịt bò và uống một cốc cà phê
Wǒ chīle yīxiē niúròu hé hēle yībēi kāfēi
如果宾语前既有数量词或其他定语，句末也没有语气助词“了”必须带一个动词或分句。例如：
Nếu trong trường hợp trước tân ngữ vừa không có số lượng từ hoặc định ngữ khác, đồng thời cũng không có trợ từ ngữ khí “了” thì phải thêm 1 động từ hoặc 1 phân câu, biểu thị động tác thứ 2 xảy ra ngay sau động tác thứ nhất. Ví dụ:
-昨天，我买了饭就回家了: Hôm qua, tôi mua thức ăn rồi về nhà. Zuótiān, wǒ mǎile fàn jiù huí jiāle
-晚上我们吃了饭就上论坛与朋友聊天: Buổi tối chúng tôi ăn cơm rồi lên diễn đàn (forum) tán gẫu (chat) với bạn bè.
Wǎnshàng wǒmen chīle fàn jiù shàng lùntán yǔ péngyǒu liáotiān
* 注意： 在连动句中，第一动词后边不能有了
Chú ý: trong câu liên động,không được thêm 了 vào sau động từ thứ nhất. Ví dụ:
Câu sai：他去了上海参观 /Tā qùle shànghǎi shēn guān/。Phải nói là：他去上海参观了 /Tā qù shànghǎi shēn guān le/
Câu sai：他们坐 了飞机去香港 /Tāmen zuòle fēijī qù xiānggǎng/ 。Phải nói là： 他们坐飞机去香港了/Tāmen zuò fēijī qù xiānggǎngle/
* 正反疑问句形式是： “ 了+ 没有？ “ hoặc V + 没（有）+ V ”
Hình thức câu nghi vấn chính phản là: “ 了+ 没有？ “ hoặc V + 没（有）+ V ”
你给妈妈 打电话了没有？Bạn đã gọi điện thoại cho mẹ bạn chưa? Nǐ gěi māmā dǎ diànhuàle méiyǒu?
你吃药了没有？Anh uống thuốc chưa? Nǐ chī yàole méiyǒu?
否定式是在动词前面加“没（有）”动词后不再用“了”
Hình thức phủ định là thêm “没（有）” vào trước động từ,sau động từ không dùng了nữa. Ví dụ:
你吃了几片药？Anh uống mấy viên thuốc rồi? Nǐ chīle jǐ piàn yào?
我没有吃药. Tôi chưa uống. Wǒ méiyǒu chī yào.
你买了几张地图？Anh mua mấy tấm bản đồ rồi? Nǐ mǎile jǐ zhāng dìtú?
我没有买地图。Tôi vẫn chưa mua. Wǒ méiyǒu mǎi dìtú.
了(liǎo) thường dùng với cụm từ, tổ hợp từ:
1. Dùng sau động từ kết hợp với 不 hoặc 得 biểu thị khả năng có thể hoặc không thể:
看得了Có thể xem Kàn déliǎo
做得了 Có thể làm Zuò déliǎo
忘不了Không thể quên Wàng bùliǎo
動不了 Không thể cử động Dòng bùliǎo
Chú ý: 得了 /dé le/ : đủ rồi, được rồi, thôi đi…
2. Đứng trước động từ hoặc hình dung từ kết hợp với 无, 不 biểu thị mức độ tương đương, hoàn toàn, một chút cũng không có.
了无恐色 Điệu bộ không một chút sợ hãi. Liǎo wú kǒng sè
了不相涉Một chút cũng không liên quan đến nhau. Liǎo bù xiāng shè
了不可得（到最后也得不到） Đến cuối cùng cũng không đạt được. Liǎo bùkě dé (dào zuìhòu yě dé bù dào)
3. Dùng trước hoặc sau 得，不得 để biểu thị mức độ, không tầm thường , nghiêm trọng.
那还了得: thật tệ làm sao! Nà hái liǎo dé
了不起: giỏi lắm, khá lắm, đáng ngạc nhiên... Liǎobùqǐ
不得了: khủng khiếp, ghê gớm, tột cùng, tột độ... Bùdéle
4. Nghĩa là hiểu, biết (明白，知道）: 明了，一目了然，了解 Míngle, yīmùlerán, lejiě
5. Nghĩa là kết thúc, hoàn tất (結束，完結）: 完了，了結 Wánle, lejié
Xem ngay danh mục phần mềm học tiếng trung quốc dành cho người mới bắt đầu hoc tieng trung