1. Hữu Duyên Thiên Lý Năng Tương Ngộ là gì ?
Hữu duyên thiên lí năng tương ngộ là một một câu nói dùng để nói về hai người có duyên phận với nhau, cho dù cách xa nhau bao nhiêu rồi cũng sẽ gặp nhau và quay về với nhau.
Chữ duyên ở đây có nhiều ý nghĩa:
- Duyên - mọi người hiểu nhiều ở câu này có ý nghĩa như là một sự sắp đặt nào đó của số phận như duyên vợ chồng, duyên bạn bè, duyên tình yêu , duyên crush, duyên kẻ thù ( oan gia ngõ hẹp ).
- Tuy nhiên ở câu nói này chữ Duyên nó lại mang ý nghĩa hơn như thế , nếu như đứng dựa trên quan điểm triết học hoặc tôn giáo:
+ Chữ Duyên ẩn dụ những việc mình đã làm trong quá khứ hoặc hiện tại, dù xấu hay tốt thì chúng ta luôn nhận lấy những hậu hoặc hệ quả của việc đó trong cả hiện tại và tương lai. Nếu nói theo mặt hiện hữu thì nó chính là những biểu hiện hàng ngày, những hành vi cư xử , những suy nghĩ hàng ngày khiến cho chúng ta sẽ gặp được những việc đương nhiên phải gặp.
Ví dụ: Mỗi ngày chúng ta đi trồng rau, chúng ta nghĩ là, không bao giờ chúng ta có thể lấy được vợ nếu như cứ hàng ngày đi trồng rau như thế này. Nhưng đến một ngày đẹp trời nọ , có 1 bà chuyên bán rau đến chỗ chúng ta nhập hàng. Thế là phát triển được mối quan hệ. Và dù có cách xa đến cả vạn dặm ( ẩn dụ của từ thiên lý ), nhưng nếu rau chỗ chúng ta nổi tiếng là rau sạch thì em đó vẫn đến nhập hàng của chúng ta.
Những câu nói có nội dung tương tự ( có thể mang nhiều hoặc ít hàm ý hơn )
- Xa thơm, gần thối.
- Tiếng đã lành đồn xa, tiếng xấu còn đồn xa hơn.
Xin kể câu chuyện được nghe lại nguồn gốc xuất xứ của hai câu thơ này
- Ngày xưa, ở một thủ phủ thuộc tỉnh Triết Giang, có 1 viên ngoại giàu có. Vợ mất sớm, để lại cho ông cô con gái xinh đẹp. Viên ngoại rất mực thương yêu và chăm sóc cô con gái. Đến tuổi xuân hồng, cô gái rất xinh đẹp có tài, sắc, cầm, kỳ, thi, họa… đủ cả. Viên ngoại cũng đã bắt đầu kén rể, nhưng chưa có chàng trai nào làm hài lòng ông cả .
- Một hôm, trong sân nhà viên ngoại xuất hiện cùng lúc ba chàng trai, người nào cũng khôi ngô tuấn tú. Mặc dù , mỗi chàng đều có một biệt tài khó không ai sánh bằng : Chàng trai thứ nhất có đôi chân thiên lý mã, có thể chạy cả ngàn dặm không biết mỏi. Chàng trai thứ hai có tài bắn cung múa võ, cung chàng bắn bách phát bách trúng. Chàng trai thứ ba có khiếu làm thơ, một lúc chàng có thể làm cả ngàn bài thơ hay với nét chữ rồng bay phượng múa…
- Viên ngoại phân vân lắm… khi con gái chỉ có một. Ông hẹn cả ba chàng trai, sáng mai có mặt ở sân nhà ông từ sáng sớm để đua tài kén rể.
Sáng sớm hôm sau, khi ánh bình minh chưa lan hết sân nhà viên ngoại, thì ba chàng trai đã có mặt. Trong sân, cả đêm hôm qua, gia nhân nhà viên ngoại gần như không ngủ, để vót cho xong bó cung tên lớn, và mài cho đầy 1 nghiên mực tàu thật to…
- Viên ngoại ra lệnh: Chàng trai thứ nhất, phải chạy đến kinh thành Tràng An, mượn cho bằng được chiếc trống Tràng An về cho ông. Chàng trai thứ hai, phải bắn cho rụng hết lá những cây ngô đồng trước ngõ nhà ông. Chàng trai thứ ba, phải viết cho xong 3.000 bài thơ trên giấy hoa tiên, không được trùng ý. Ai báo công cho ông sớm nhất sẽ được ông chọn gả con gái cho .
Sau lệnh tiếng trống đầu tiên , loáng một cái, chàng trai có đôi chân thiên lý mã đã mất hút, không để lại dù một dấu bụi hồng. Sau đó, người ta chỉ còn nghe từng âm thanh… vút… tách của cung tên tra vào nỏ… bắn đi… lá ngô đồng rụng lả tả…
- Đặc biệt chàng trai thứ ba, được mời đến dưới giàn hoa thiên lý, nơi đã để sẵn bút nghiên để chàng làm thơ. Ở bên hiên nhà, giai nhân đang e ấp mỉm cười, nghiêng đầu thêu cặp gối rồng phụng cho ngày vu quy… Chàng trai cắm cúi múa bút, từng tờ giấy bay xuống như bướm lượn, gia nhân nhà viên ngoại cũng sẵn sàng đón lấy, xếp lại ngay ngắn…
-
Trời đã quá trưa, chàng thi sĩ vươn vai đứng dậy… Chàng vừa hoàn thành xong nhiệm vụ của mình. Nhìn ra ngoài ngõ, lá ngô đồng mới rụng hơn một nửa, bóng dáng người có đôi chân thiên lý vẫn mịt mù…Cô gái cũng vừa nghỉ tay, nhẹ nhàng đến bên giàn hoa lý, mỉm cười rót trà mời chàng trai. Trước khung cảnh thơ mộng cùng nụ cười đẹp như thơ kia, chàng trai đã viết (tạm dịch):
Ung dung trời đã xế trưa
Thơ ba ngàn bản cũng vừa viết xong
Ngoài kia xa dấu bụi hồng
Bên hiên cành lá ngô đồng chưa vơi
Dấu yêu nhẹ mỉm môi cười
Ta nghe đồng vọng một lời phu thê!
Chàng thi sĩ tính ngâm thơ tặng nàng. Nhưng chưa kịp. Chao ôi… đất trời như sụp xuóngo dưới chân…, bên tai chàng ầm ầm vang tiếng trống cùng tiếng hét lên vui mừng của chàng trai có đôi chân ngàn dặm:
“Nhạc gia à , con đem được trống Tràng An về đây rồi!”
Cô gái nhìn người thi sĩ, ngậm ngùi, người mà mới vài phút trước thôi, cô cũng nghĩ sẽ làphu quân. Cô đã tặng chàng 4 câu thơ để an ủi :
Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ
Vô duyên diện kiến bất tương phùng
Ẩm thị ngã trà hoàn ngã trản
Tràng An chi cổ dĩ bồng bồng
Tạm dịch:
Ngàn năm duyên may tình vẫn gặp
Vô duyên đối mặt sự không thành
Chàng uống trà xong, xin trả chén
Tràng An đã giục trống liên thanh!
- Cổ nhân có thường nói “Mệnh lý hữu thì chung tu hữu, mệnh lý vô thì mạc cưỡng cầu”, có ý rằng, khi điều gì đó đã được sắp đặt sẵn thì nó sẽ đến đúng thời điểm. Còn nếu điều gì không được sắp đặt trước rồi thì không ai có thể làm nó xảy ra, vậy cần gì phải cố sức để thay đổi nó?
Làm người học được cách điềm nhiên đối đãi với hết thảy, dùng bình tĩnh để đối đãi với mọi sự bất công trong cuộc sống, thản nhiên tiếp nhận mọi sự an bài cho dù hợp hay không hợp ý . Đó mới là cái cách đối đãi của bậc trí huệ .
- “Hữu duyên mà không có phận, hữu phận mà không có duyên” đều là một phần trong sinh mệnh, nó không nên trở thành bước đệm dẫn bạn đến bước đường cùng của cuộc đời. Đừng chỉ vì “duyên đi” mà sinh ra tâm oán thù, lòng oán hận.Sống trên đời, điều gì đến thì hãy quý trọng, điều gì phải đi thì nên buông tay, thế mới là cuộc sống được tự do tự tại thực sự. Thuận theo tự nhiên mà sống cũng là một loại trí tuệ, là cảnh giới cao của người giác ngộ.
2.Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ trong tiếng trung là gì ?
Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ
有缘千里能相遇，无缘对面不相逢
/Yǒuyuán qiānlǐ néng xiāngyù, wúyuán duìmiàn bù xiāngféng/
+ 有缘/ Yǒuyuán /Hữu duyên: nghĩa là có duyên và có tỉnh cảm với nhau
+ 千里/ qiānlǐ /Thiên lý: nghĩa là nghìn dặm ( 1 dặm bằng khoảng 1,6km nhé Nặng: nghĩa là xa
+ 相遇/ xiāngyù /Tương ngộ: có nghĩa là đồng cảm với nhau
+ 无缘/ wúyuán /Vô duyên: có nghĩa trong câu này là những người không có duyện phận với nhau
+ 对面/ duìmiàn /Đối diện: đối mặt nhau
+ 不/ bù /Bất: nghĩa là không hoặc trái nhau
+ 相逢/ xiāngféng /Tương phùng: gặp lại nhau sau những ngày xa cách
Và đúc kết lại nguyên câu nói trên ta có thể hiểu nghĩa rõ ràng của nó là:
“Có duyên ngàn dặm xa vẫn gặp
Không duyên đối mặt vẫn cách lòng”
Cụ thể hơn 2 câu nói này có ý nghĩa là tình cảm của con người chúng ta không phụ thuộc vào không gian vật lý ( kiểu như xa nhau hay yêu xa vậy đó ), những người mà đã yêu thương nhau thì dù có xa nhau cách mấy chăng nữa thì họ vẫn coi như là gần kề bên nhau, ngược lại những người đã ghét nhau rồi thì dù có đứng ngay trước mặt vẫn cảm thấy rất xa cách. Trong cuộc sống thường nhật đôi khi có những người xuất hiện trong cuộc sống của chúng ta nhưng chỉ là thoáng qua, có duyên gặp gỡ nhưng lại không có phận, không thể ở lại bên nhau, chúng ta cũng không nên quá cưỡng ép , hãy để mọi thứ thuận theo ý trời, sống an nhiên, “vạn sự tùy duyên. Mọi thứ đến và đi đều do duyên số sắp đặt, hãy trân trọng những gì bạn đang có và cũng nên học cách buông tay đúng thời điểm bạn nhé!
3. Bài thơ Hữu Duyên Thiên Lý Năng Tương Ngộ
Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ,
Vô duyên đối diện bất tương phùng.
Thuyền quyên nỡ phụ anh hùng sao nên?
Hai câu đầu được viết bằng chữ Hán (有緣千里能相遇，無緣對面不相逢), nghĩa là:
Có duyên với nhau thì dầu cách xa nghìn dặm cũng có thể gặp nhau, không có duyên với nhau thì đối mặt nhau cũng không gặp gỡ.
Nguồn: Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật, Kho tàng ca dao người Việt, NXB Văn hoá thông tin, 2001
4.Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ , Vô duyên đối diện bất tương phùng là gì ?
“Hữu duyên thiên lí năng tương ngộ, Vô duyên đối diện bất tương phùng” được đúc kết và lưu truyền từ đời này sang đời khác như một điều hiển nhiên của cuộc đời này. Kỳ thực, trong cuộc đời mỗi người có rất nhiều điều khó lí giải. Chính vì thế mà con người ta lúc nào cũng tràn đầy mộng tưởng, suy nghĩ về tương lai sau này sẽ ra sao, tiếp tục kết bạn, gặp gỡ ai và mối quan hệ đó có tồn tại mãi hay không ? Và có thể chuyển đổi từ mối quan hệ này sang mối quan hệ khác không?
- Con người sống trên nhân gian dường như đã được an bài sẵn và đến một thời điểm nhất định nào đó sẽ gặp ai, sự tình gì đều đã được định sẵn. “Hữu duyên thiên lí năng tương ngộ, Vô duyên đối diện bất tương phùng” dịch ra tiếng Việt có nghĩa là có duyên với nhau thì dù cách xa nghìn dặm cũng có thể gặp nhau; không có duyên với nhau thì đối diện cũng cảm thấy xa cách.
- Quả đúng là như vậy, duyên phận thật kì lạ, không ai có thể thực sự hiểu về chúng. Có thể là chỉ vô tình quen biết nhau nhưng lại thấu hiểu được nhau. Đáng lí ra có thể hòa hợp với nhau nhưng cảm thấy lòng mãi xa cách. Không theo đuổi thì lại có, bỏ tâm cố gắng tìm kiếm thì lại chẳng thành.
Tóm lại, mọi sự tùy duyên, điều gì qua thì hãy buông bỏ bởi tâm hồn bình thản, quý trọng hiện tại mới là cách sống thoải mái và trân trọng quãng đời của bản thân, đừng nên cố gắng níu kéo những thứ không thuộc về mình thì tâm can chỉ thêm dằng xé, đau khổ mà thôi.
- Theo Phật dạy , trong mỗi kiếp luân hồi của đời người , duyên sẽ tồn tại, nhân – quả báo ứng đời trước sẽ theo đó mà đến đời sau. Có thể duyên đó chỉ đến vội trong vài giây lát rồi cũng biến mất, cũng có nhân duyên tồn tại mãi mãi vì trong duyên có nợ. Nợ kiếp này chưa trả được thì ắt ta sẽ có duyên mà gặp gỡ người đó ở kiếp sau, không trả thì còn nghiệp mà còn nghiệp thì không thể giải thoát. Tôi đã từng xúc động khi xem bộ phim “Bộ bộ kinh tâm” do Trung Quốc sản xuất, và chợt nhớ lại những câu thơ trong đoạn kết phim khiến tôi trực trào nước mắt:
“Ngừng nơi đây, không dám tiếp tục bước đi
Để bi thương không cách gì hiển hiện
Đoạn đường này chúng ta đi quá vội vàng
Cứ ôm những ước muốn viển vông"
Mọi sự trên đời này đều có những lúc thăng lúc trầm , lúc bay bổng khi lại tĩnh lặng , có duyên thì mới gặp được nhau gặp, mà không có duyên thì dù có ở cạnh nhau cũng như xa lạ và không thể thân thiết do vậy mà đừng nên cưỡng ép , cầu mong bất kì duyên nào đó.